Chris Jung cùng vợ Louise và cô con gái Kaysley. Ảnh: Bloomberg.

"Thầy bói" thời hiện đại

Theo Bloomberg, hơn một nửa khách hàng của Gene Discovery đến từ Trung Quốc, đất nước mà cha mẹ luôn muốn con cái mình thành thần đồng, vượt trội bạn bè đồng trang lứa.

Với 15 triệu đứa bé ra đời tại Trung Quốc năm 2018, thị trường của loại hình dịch vụ này vô cùng béo bở. Hãng phân tích Global Market Insights dự đoán doanh thu từ thị trường xét nghiệm DNA vào năm 2025 sẽ đạt 135 triệu USD, tăng 3 lần so với 41 triệu USD của năm ngoái.

Hãng EO Intelligence thậm chí còn lạc quan hơn khi dự đoán thị trường này sẽ đạt doanh thu 405 triệu USD vào năm 2022, với khoảng 60 triệu người Trung Quốc sử dụng dịch vụ.

Các công ty dịch vụ xét nghiệm tuyên bố DNA có thể đánh giá khả năng ghi nhớ thông tin, chịu đựng căng thẳng hoặc tố chất lãnh đạo của trẻ em.

"Xét nghiệm DNA là một trong những động lực giúp cha mẹ tập trung nguồn lực cho con mình".

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng các xét nghiệm DNA thường không có cơ sở khoa học vững chắc mà chỉ là các nghiên cứu ban đầu, chưa đầy đủ.

"Không có cơ sở để khẳng định chắc chắn những điều đó", Bloomberg dẫn lời ông Gil McVean, chuyên gia di truyền học Đại học Oxford, cho biết.

Sau khi chính sách một con của Trung Quốc bị bãi bỏ năm 2016, hầu hết cha mẹ vẫn chỉ sinh một con nên đặt rất nhiều kỳ vọng vào chúng. "Xét nghiệm DNA là một trong những động lực giúp cha mẹ tập trung nguồn lực cho con mình", Jung khẳng định.

Mục tiêu của Trung Quốc là trở thành một trong những trung tâm khoa học công nghệ hàng đầu thế giới. Để đạt tham vọng đó, con người là yếu tố vô cùng quan trọng. Điều đó khiến các nhà khoa học thực hiện những thí nghiệm gây tranh cãi.

Năm ngoái, một nhà nghiên cứu người Trung Quốc tìm cách tạo ra những đứa trẻ biến đổi gen. Dự án bị phản đối vì có thể mở ra kỷ nguyên chỉnh sửa gen người với đặc điểm theo ý muốn người tạo ra chúng.

Chuyên viên kỹ thuật tại Gene Discovery trình diễn quá trình xét nghiệm DNA. Ảnh: Bloomberg.

DNA là phân tử mang thông tin di truyền dưới dạng mã bộ 3 quyết định mọi hoạt động sống của sinh vật. Với con người, DNA góp phần quyết định chúng ta là ai.

Các nhà khoa học vẫn đang cố gắng hiệu rõ bộ mã này. Trải nghiệm cá nhân và môi trường sống đóng vai trò quan trọng vào việc hình thành mỗi con người, dù là tài năng hay bệnh tật.

Theo giới chuyên gia, một mình DNA không thể xác định chúng ta là ai, tương lai như thế nào. Nó chỉ dự đoán khả năng phát triển một tố chất, đặc điểm nhất định.

Năm 2003, một nghiên cứu trích dẫn trên Tạp chí Di truyền học Mỹđã tìm thấy mối liên hệ giữa biến thể gen ACTN3 với các vận động viên chạy nước rút. Nghiên cứu khẳng định mọi vận động viên chạy nước rút mang biến thể gen ACTN3, nhưng không phải ai mang biến thể gen đó cũng trở thành vận động viên.

Tương tự, không phải ai mang biến thể gen gây hại BRCA đều bị ung thư vú hay ung thư buồng trứng, chỉ là khả năng mắc bệnh của họ cao hơn những người không mang biến thể gen đó.

Đầu tư cho tương lai

Trong những năm qua, xét nghiệm di truyền đã mang đến những đột phá trong việc dự đoán nguy cơ mắc bệnh của người trưởng thành. Nhưng tại Trung Quốc, các công ty đang đi xa hơn khi sử dụng DNA để dự đoán tài năng thiên bẩm của trẻ em.

Sau khi sinh con vào năm 2017, Zhou Xiaoying được giới thiệu đến một trung tâm xét nghiệm DNA. Với chi phí 1.500 USD, họ có thể đưa ra dự đoán về tương lai của con trai cô.

2 năm sau khi được kết luận con trai Zhou có năng khiếu về âm nhạc và nghệ thuật, cậu bé giờ có thể ngân nga giai điệu một bài hát sau khi nghe chỉ một lần. Zhou cũng dự tính cho con trai nghỉ lớp học bơi và chạy, chuyển sang học piano.

Zhou Xiaoying đang chơi đùa với cậu con trai trong ngôi nhà tại Thượng Hải. Gia đình cô có kế hoạch chuyển sang căn nhà lớn hơn để phát huy tài năng của con trai. Ảnh: Bloomberg.

"Tôi muốn biết tài năng của con trong tương lai để định hướng cho nó. Nếu tin vào kết quả xét nghiệm, bạn hãy dùng nó làm tài liệu tham khảo. Nếu không, cũng chẳng sao vì con bạn không bị tổn thương gì cả", người mẹ trẻ sống tại Thượng Hải cho biết.

Ngược lại, ở Trung Quốc có hàng chục công ty xét nghiệm DNA tuyên bố có thể dự đoán mọi thứ từ khả năng ung thư đến tâm thần, song không có bộ quy tắc chung nào cho loại dịch vụ này.

Sharon Shi, chuyên gia tài chính 46 tuổi đến Hong Kong, trả gần 4.600 USD để công ty DNA WeCheck xét nghiệm cô con gái 3 tuổi của anh. Sau khi xét nghiệm, Shi nhận được bản báo cáo dày như quyển sách, những tài liệu giúp cô đưa ra định hướng cho tương lai con gái mình.

"Không thể nào xét nghiệm DNA sẽ cho bạn biết những đặc điểm phức tạp của con người".

Trong bản báo cáo ghi rằng con gái Shi có nguy cơ tử vong đột ngột, đồng thời đề xuất các thực phẩm giúp tăng cường sức khỏe tim cho cô con gái.

Shi cho biết không bất ngờ bởi tiền sử nhà chồng cô mắc bệnh tim. Song những nghiên cứu về mối liên hệ giữa bệnh tim và di truyền đến nay vẫn chưa rõ ràng.

Kết quả từ các xét nghiệm không thuyết phục một số chuyên gia. Ông Timothy Caulfield, chuyên gia về chính sách y tế Đại học Alberta, khẳng định: "Không thể nào xét nghiệm DNA sẽ cho bạn biết những đặc điểm phức tạp. Nó chỉ khiến cha mẹ thay đổi cuộc sống con họ mà thôi".